باتری قلب تپندهی هر خودرو است؛ قطعهای که روشن شدن موتور، عملکرد سیستم برق و حتی امکانات رفاهی خودرو (مانند ضبط، تهویه و چراغها) به آن وابستهاند. با این حال، بسیاری از رانندگان تنها زمانی به باتری توجه میکنند که خودرو دیگر استارت نمیخورد! عمر باتری خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از کیفیت ساخت گرفته تا نحوهی استفاده و شرایط محیطی. در این مقاله از آدین باتری به بررسی دقیق عواملی میپردازیم که میتوانند عمر باتری را کاهش یا افزایش دهند.
چه عواملی باعث کاهش یا افزایش عمر باتری میشوند؟
باتری قلب تپندهی هر خودرو است؛ قطعهای که روشن شدن موتور، عملکرد سیستم برق و حتی امکانات رفاهی خودرو (مانند ضبط، تهویه و چراغها) به آن وابستهاند. با این حال، بسیاری از رانندگان تنها زمانی به باتری توجه میکنند که خودرو دیگر استارت نمیخورد! عمر باتری خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از کیفیت ساخت گرفته تا نحوهی استفاده و شرایط محیطی. در این مقاله از آدین باتری به بررسی دقیق عواملی میپردازیم که میتوانند عمر باتری را کاهش یا افزایش دهند.
کیفیت ساخت و برند باتری
اولین و شاید مهمترین عامل، کیفیت باتری است. برندهای معتبر معمولاً از صفحات سربی با خلوص بالا، مواد فعال مرغوب و فناوریهای بهروز در طراحی باتری استفاده میکنند. این موضوع باعث میشود باتری در برابر شارژ و دشارژ مکرر مقاومتر باشد.
در مقابل، باتریهای بیکیفیت یا تقلبی ممکن است در مدت کوتاهی سولفاته شوند یا توان نگهداری شارژ خود را از دست بدهند. بنابراین، انتخاب برندهای معتبر مثل صبا باتری، سپاهان باتری یا دلکور که در بازار ایران خوشنام هستند، در افزایش عمر باتری نقش مستقیم دارد.
دمای محیط
دمای زیاد یا کم دشمن باتری است. در هوای گرم تابستان، تبخیر الکترولیت و افزایش واکنشهای شیمیایی درون باتری باعث میشود عمر آن کوتاهتر شود. در هوای سرد زمستان نیز ظرفیت باتری برای نگهداری انرژی کاهش مییابد و خودرو سختتر استارت میخورد.
به طور میانگین، هر ۱۰ درجه افزایش دما بالاتر از ۲۵ درجه سانتیگراد میتواند تا ۳۰٪ از عمر مفید باتری بکاهد. پس اگر در مناطق بسیار گرم یا سرد زندگی میکنید، بررسی دورهای سطح آب باتری و سلامت آن بسیار ضروری است.
نحوه استفاده از خودرو
اگر از آن دسته رانندگانی هستید که خودرو را فقط برای مسیرهای کوتاه روشن میکنید، بهتر است بدانید این کار یکی از عوامل اصلی کاهش عمر باتری است.
در مسافتهای کوتاه، دینام فرصت کافی برای شارژ مجدد باتری ندارد و در نتیجه باتری به مرور زمان تخلیه میشود.
از طرف دیگر، رانندگانی که در سفرهای طولانی شرکت میکنند یا مرتباً خودرو را روشن نگه میدارند، باتریشان معمولاً عمر بیشتری دارد چون همیشه شارژ میشود.
مصرف برق اضافی
استفاده از لوازم جانبی برقی مثل سیستم صوتی قوی، چراغهای زنون یا مانیتورهای اضافه، فشار زیادی به باتری وارد میکند.
اگر خودرو خاموش است و همچنان از برق برای شارژ گوشی یا روشن نگه داشتن سیستم صوتی استفاده میکنید، در واقع باتری را بیرحمانه خالی میکنید.
برای حفظ عمر باتری، بهتر است از این وسایل تنها زمانی استفاده کنید که موتور روشن است و دینام فعالانه در حال شارژ باتری است.
وضعیت سیستم شارژ خودرو (دینام و ولتاژ رگولاتور)
گاهی کاهش عمر باتری نه به خود باتری، بلکه به سیستم شارژ خودرو برمیگردد. اگر دینام خودرو نتواند بهدرستی شارژ را تأمین کند یا ولتاژ رگولاتور تنظیم نباشد، باتری یا بیش از حد شارژ میشود (که منجر به جوشیدن آب و خرابی سلولها میشود) یا کمتر از حد لازم شارژ میگردد (که باعث سولفاته شدن صفحات داخلی خواهد شد).
بنابراین بررسی سلامت دینام و تنظیم بودن ولتاژ خروجی آن در هر سرویس دورهای بسیار مهم است.
لرزش و نصب نامناسب باتری
باتری خودرو باید بهدرستی روی پایهی مخصوص خود محکم شود. لرزشهای مداوم میتواند صفحات سربی داخل باتری را از جای خود خارج کرده و باعث اتصال کوتاه شود.
در جادههای ناهموار، اگر باتری شل نصب شده باشد، احتمال آسیب فیزیکی بسیار زیاد است.
استفاده از پایه نگهدارندهی استاندارد و بستهای محکم سادهترین کاری است که میتوانید برای افزایش عمر باتری انجام دهید.
نگهداری و سرویس منظم
باتریهایی که نیاز به نگهداری دارند (غیرباتریهای اتمی)، باید بهصورت دورهای بررسی و سطح آب آنها تنظیم شود. کم شدن آب داخل سلولها باعث افزایش غلظت اسید و در نهایت فرسودگی سریعتر صفحات داخلی میشود.
همچنین تمیز کردن سر باتریها و اتصالات از سولفاته و اکسید شدن با یک برس نرم یا محلول جوششیرین باعث میشود جریان الکتریکی بهتر منتقل شود.
خاموش بودن طولانیمدت خودرو
اگر خودرو برای مدت طولانی خاموش بماند، باتری حتی در حالت بدون استفاده هم به مرور زمان تخلیه میشود. در چنین شرایطی بهتر است هر دو هفته یکبار خودرو را روشن کنید تا باتری دوباره شارژ شود.
برای خودروهایی که مدت زیادی بلااستفاده میمانند (مثلاً در پارکینگ یا انبار)، استفاده از شارژر نگهدارنده (Trickle Charger) بهترین راه برای جلوگیری از دشارژ کامل باتری است.
نوع باتری: سیلد یا اسیدی؟
باتریهای سیلد (MF یا اتمی) به نگهداری کمتری نیاز دارند و معمولاً عمر بیشتری دارند، چون کاملاً بستهاند و تبخیر آب یا نشت اسید در آنها رخ نمیدهد.
در مقابل، باتریهای اسیدی معمولی اگرچه قیمت کمتری دارند، اما نیاز به سرویس دورهای (بررسی سطح آب و تمیزکاری) دارند. انتخاب نوع باتری باید بر اساس نیاز، بودجه و شرایط استفاده از خودرو انجام شود.
نحوهی شارژ اولیه و مراقبت از باتری نو
وقتی باتری جدید خریداری میکنید، مهم است که در همان ابتدا بهدرستی شارژ شود. اگر باتری نو مدت زیادی در انبار یا فروشگاه مانده باشد، ممکن است شارژ اولیهی آن کم شده باشد.
قبل از نصب، بهتر است با دستگاه شارژ مناسب (نه دینام خودرو) آن را تا ظرفیت کامل شارژ کنید تا از عملکرد بهتر و عمر طولانیتر باتری اطمینان حاصل شود.
چگونه عمر باتری خود را افزایش دهیم؟
در کنار شناخت عوامل فرسایش، چند نکتهی کاربردی برای افزایش عمر باتری عبارتاند از:
-
خودرو را حداقل هفتهای یکبار روشن کرده و چند دقیقه روشن نگه دارید.
-
هنگام خاموش بودن خودرو، وسایل برقی را کاملاً قطع کنید.
-
بستها و قطبهای باتری را تمیز نگه دارید.
-
سطح آب باتریهای اسیدی را ماهانه بررسی کنید.
-
هنگام تعویض باتری، همیشه از باتری با آمپراژ مناسب استفاده کنید.
-
در سفرهای طولانی، قبل از حرکت سلامت باتری و دینام را بررسی کنید.
جمعبندی
عمر باتری خودرو فقط به کیفیت آن محدود نمیشود؛ نحوهی استفاده، شرایط محیطی، و میزان نگهداری نقش مهمی در طول عمر آن دارند. با رعایت چند نکتهی ساده میتوانید بهجای تعویض زودهنگام، چندین سال از باتری خود استفاده کنید.
در نهایت، اگر احساس کردید استارت خودرو ضعیف شده یا چراغهای داشبورد کمنور شدهاند، بهتر است هرچه سریعتر باتری را تست کنید. کارشناسان آدین باتری آمادهاند تا با بررسی دقیق و ارائهی مشاورهی رایگان، بهترین باتری متناسب با خودروی شما را پیشنهاد دهند.